Gdańska firma Qba istnieje już, jeśli mnie pamięć nie myli, 17 lat. Śmiało więc można nazwać tego producenta nestorem wśród polskich wytwórców zarówno kolumn głośnikowych, jak i sprzętu audio w ogóle. W świetle powyższego, aż wstyd (po raz kolejny) napisać, że to mój pierwszy bliższy kontakt z produktem tejże firmy. Oczywiście pan Jakub Nyka, właściciel i konstruktor Qby, pojawia się co roku na wystawie Audio Show, ale AS to nie jest miejsce, żeby wyrabiać sobie opinię o brzmieniu wystawianych tam sprzętów. Również w żadnych innych okolicznościach nie zdarzyło mi się spotkać z Qbami i stąd ucieszyłem się mając w końcu okazję na bliskie spotkanie trzeciego stopnia i to od razu z najbardziej chyba znaną konstrukcją – Sobieskimi, w wersji oznaczonej cyferką 3. Swoją drogą to ciekawe, że te niewielkie monitory otrzymały swoją nazwę po dość… dużym królu (mówię o samych gabarytach, a nie o dokonaniach). Ale może to dlatego, że są wielkie sercem? Mam ogromny sentyment do monitorów, zwłaszcza takich z aluminiową kopułką, bo posiadałem kiedyś genialne maleństwa firmy Acoustic Energy z serii Reference i do dziś nie mogę sobie wybaczyć, że się ich pozbyłem. W tych konkretnych kolumnach aluminiowe membrany mają obydwa, pochodzące od SEAS-a, głośniki. Od AE różni je także wielkość, przede wszystkim głębokość, bo reszta wymiarów jest podobna, a także BR skierowany do tyłu i pochylony front.

Wspominałem już w recenzji zestawu Cyrusa, że ostatniego dnia podłączyłem do niego Sobieskie i to zestawienie zdecydowanie przypadło mi do gustu. Delikatnie ocieplone granie Cyrusów świetnie spasowało się z detalicznością i szybkością aluminiowych głośników. Większość testu przebiegło jednakowoż przy pomocy Sześciopaka. Nie, nie mam na myśli pochłoniętej ilości piwa (bo jestem raczej zwolennikiem czerwonego, wytrawnego wina), ale wzmacniacz sprzedawany pod mało mówiącą marką Audio Electronics. Wzmacniacze (bo to monobloki) mają wielkość sześciopaków piwa i po sześć lamp EL34 na pokładzie (co daje moc 50 W na kanał) i pochodzą tak naprawdę od Cary Audio. Najwidoczniej producent uznał jednak, że nie chce by tańsze produkty z jego oferty były wiązane z uznaną marką – tak bywa. Wzmacniacz kosztuje 7500 zł i okazał się być naprawdę dobrym partnerem dla Sobieskich.

Pan Jakub Nyka stosunkowo niedawno rozszerzył ofertę swojej firmy o wzmacniacze, na dziś trzy (lub sześć, zależy jak liczyć) modele: AmpliQ1 i AmpliQ2 jako końcówki mocy lub integry, AmpliQ3 jako kocówka mocy – plus przedwzmacniacz AmpliQ. Wszystkie są zbudowane przy użyciu tranzystorów i aż jestem ciekaw, jak się spisują choćby właśnie z Sobieskimi. Moim zdaniem dobra lampa, to właśnie to czego potrzeba aluminiowym głośnikom, ale już Cyrus pokazał, że z wzmacniaczem solid-state też może być dobrze. Cóż – zapewne kiedyś przyjdzie się mi przekonać jak brzmi firmowe połączenie Qby.

Sobieskie 3 to kolumny z bas-refleksem i to skierowanym do tyłu. Jak już nie raz pisałem, nie jestem wielkim fanem tego rozwiązania (tj. BR), a BR skierowany do tyłu, to dodatkowy kłopot z ustawieniem głośników. W przypadku mojego pokoju, nie będącego niestety akustycznym ideałem, ustawienie „Trójek” ok 1 m od tylnej ściany nie wystarczyło, żeby pozbyć się owego, nie cierpianego przeze mnie, podbarwienia niskich tonów, przez które w brzmieniu choćby każdego kontrabasu pojawiają się ten bardzo jednostajny rezonans bas-refleksu, nieco dominując różnorodność, jaką ten instrument tak naprawdę oferuje. Jako, że jest to pokój użytkowy dalsze odsuwanie od ściany nie wchodziło w grę, pozostało mi więc sięgnąć po… dwie pary (czystych) zwiniętych skarpet i zatkać, mocno pracujące, porty BR. Po tym, nieaudiofilskim (z uwagi na wykorzystane materiały, a nie sam zabieg), wybiegu nastąpiło niewielkie ograniczenie rozciągnięcia pasma w dół, ale udało się zdecydowanie ograniczyć podbarwienie, a bas nieco się skrócił, a taki właśnie krótszy, bardziej zwarty bas zdecydowanie bardziej mi odpowiada. Oczywiście nieco pracy nad akustyką pokoju, możliwość odsunięcia kolumn od ściany na większość odległość zapewne też rozwiązałyby częściowo problem, ale w moim przypadku nie wchodziły w grę. Za to moje posunięcie sprawiło, że mogłem zapomnieć o bas-refleksie i skupić się na muzyce.

ODSŁUCH

Płyty użyte do testów:

• Arne Domnerus, Jazz at the Pawnshop, FIM, XRCD 012 · 013, XRCD.
• Arne Domnerus, Antiphone blues, Proprius, PRCD 7744, CD.
• Carlos Santana, Guitar Heaven, Arista, B003TML0VO, CD.
• Kari Bremnes, Ly, ais, B001PK3LZ0, CD.
• Big Joe Maher, Mojo, Wildchild!, 02352, CD.
• Bobby Battle Quartet, The offering, Mapleshade, 01332, CD.
• Midnight Blue, Inner city blues, Wildchild!, 09352, CD.
• Tracy Chapman, Collection, Elektra, 7559-62700-2, CD.

Słuchanie muzyki z Sobieskich 3, napędzanych całkiem niezłą lampą, okazało się być czystą przyjemnością. Monitory mają w sobie coś, niełatwe do precyzyjnego określenia, co sprawia, że trudno jest się oprzeć ich urokowi. Ja w swoim czasie zamieniłem moje AE na duże tuby i w mniejszej części była to kwestia tego, że brytyjskie monitorki były po prostu trochę za małe do 24-metrowego pokoju (o wysokości ponad 3 m), a w większej ewolucji preferencji brzmieniowych, która popchnęła mnie w kierunku SET-ów małej mocy i tub. Ten test sprawił, że trochę zatęskniłem znowu za takim „podstawkowym” brzmieniem. Kapitalna przestrzeń, sporo szczegółów na górze i w średnicy, brak najniższego basu, z którego niektórzy mogą uczynić zarzut, ale w tym przypadku pozwalający lepiej skupić się na 99% wydarzeń na scenie, które mają miejsce na średnicy, na górze i w wyższym basie. Nie żebym nie lubił niskiego basu – i owszem jest potrzebny do pełnego odtworzenia pewnych utworów muzycznych, ale jakże niewiele jest kolumn, które potrafią to naprawdę dobrze zrobić i to tak, żeby niskie tony nie zdominowały reszty pasma. W przypadku małych monitorów problem nie istnieje i słucha się tego… inaczej. I moim zdaniem na tyle fajnie, że całkiem możliwe, że spróbuję sobie w niedalekiej przyszłości stworzyć osobny mały system właśnie z niedużymi monitorkami. Ale nie o tym miałem…

Zacznę może od wrażeń z płyty, która pokazała jednocześnie tę jedną wadę Sobieskich 3, ale i kilka niezwykłych zalet. Ta płyta to Antiphone blues Arne Domnerusa i Gustafa Sjökvista. Ten pierwszy, znany przede wszystkim z płyty Jazz at the pawnshop gra na saksofonie, a ten drugi na organach. Nagrania dokonano w kościele Spånga w Szwecji. Jak się łatwo domyślić, ową jedyną wadą, pokazaną przez tę właśnie płytę jest brak najniższego basu – organy to w końcu jeden z instrumentów, które potrafią zejść naprawdę nisko. Tu najniższy bas z nagrania się nie pojawił, kropka. Ale można było tego niemal nie zauważyć, bo zachwycał sposób oddania ogromnej, pustej przestrzeni kościoła, pogłosu i tak charakterystycznych dla tego typu miejsc odbić. Nagranie jest bardzo specyficzne nie tylko ze względu na niezwykły skład, ale właśnie dlatego, że mamy tu zaledwie dwa instrumenty w ogromnej przestrzeni. Trudno więc mówić o lokalizacji źródeł pozornych, czy też o precyzyjnym budowaniu kolejnych planów. Zamiast tego słyszymy, widzimy wręcz, z jak ogromnym wnętrzem mamy do czynienia, z jak daleka wracają odbicia dźwięków. To robi ogromne wrażenie i chyba jeszcze żadne kolumny podłogowe nie dorównały pod tym względem monitorom. Organy pozbawione najniższych dźwięków i tak robią wrażenie rozpiętością, różnorodnością dźwięków, jakie wydobywa z nich muzyk – w żadnym przypadku nie da się nie zauważyć potęgi tego instrumentu. Aluminiowe, bardzo detaliczne (acz nie ostre) głośniki świetnie spisują się oddając każdy szczególik gry Arne Domnerusa na saksofonie, wydobywając zarówno piękną barwę, jak i wirtuozerię muzyka. Sobieskim 3 udało się więc stworzyć, w repertuarze z pozoru stawiającym je na przegranej pozycji, jedną z najciekawszych prezentacji tego konkretnego nagrania, jakie do tej pory słyszałem.

Idąc za ciosem musiałem posłuchać Jazz at the Pawnshop. To nagranie nieustannie mnie zachwyca, również dlatego, że nie mogę się pozbyć z pamięci obrazu faceta siedzącego z magnetofonem na kolanach (z braku miejsca) i nagrywającego koncert w niewielkim klubie. Z czego wyszło jedno z najlepszych koncertowych nagrań w historii. Pewnie taki sposób rejestracji przyczynił się do całej otoczki samego koncertu, bezbłędnie uchwyconej na taśmie – ludzie rozmawiają przy stolikach (po szwedzku! :-) ), mieszają herbatę/kawę, brzęczą łyżeczkami, biją brawo etc., etc., i wszystko to doskonale uzupełnia muzykę na płycie. Nie da się dobrze zaprezentować tego nagrania bez tych wszystkich pozamuzycznych smaczków. Qby znowu mi zaimponowały tym, jak budują przestrzeń, w której dzieją się wszystkie wydarzenia zapisane na płycie. Z jednej strony niewielka, ale precyzyjnie poukładana scena, z muzykami znajdującymi się, siłą rzeczy, blisko siebie, którzy ani przez moment nie zlewają się ze sobą. Brzmi to naturalnie – łatwo sobie wyobrazić taką niewielką scenę i upchniętych tam wykonawców. Z drugiej znowu strony bardzo naturalnie dodana została cała otoczka dodatkowo wzmacniająca uczucie uczestnictwa w koncercie. Oczywiście droższe konstrukcje potrafiły lepiej oddać barwy instrumentów (zwłaszcza wibrafon był nieco wycofany, w porównaniu do tego, co zazwyczaj słyszałem), podać jeszcze więcej szczegółów, ale tu przecież mówimy o kolumienkach za 4,5 k PLN – i jak na ich wartość, to otrzymany dźwięk był bardzo dobry.

Spodziewałem się, że Sobieskie 3, dzięki aluminiowym głośnikom, całkiem dobrze spiszą się przy „gitarowym łojeniu”. To tylko jedno z określeń najnowszej płyty Carlosa Santany, które zdarzyło mi się już słyszeć, a inne mówiły coś o „odgrzewanych, ale wciąż pysznych kotletach”. Tak czy owak, mistrz Carlos tym razem wziął na warsztat kawałki innych wykonawców, takich jak AC/DC, Led Zeppelin, Cream, Van Halen, czy Deep Purple. Już choćby z tego zestawienia wynika, że określenie „gitarowe łojenie” nie musi być na wyrost. Aranżacje mogą się podobać lub nie, ale mnie bardziej interesowało, czy Sobieskie 3 faktycznie poradzą sobie z taką muzyką. Przeczucie mnie nie myliło – i w tych kawałkach z klasyczną santanową gitarą i w tych ostrzejszych brzmiało to dobrze, choć jeszcze trochę więcej „pazura” by się przydało. Nieco gorzej wypadła gitara basowa – odrobinę brakowało jej masy, wypełnienia, ale to naprawdę niewielki feler. Podobnie jak i w innych nagraniach całkiem dobrze wypadały blachy perkusji, w rozumieniu różnorodności brzmienia poszczególnych talerzy, niezłego oddawania siły z jaką pałeczką uderzała, natomiast mogłoby być nieco lepiej, jeśli chodzi o perlistość brzmienia. W połączeniu z Sixpackami przekaz muzyczny nie imponował szybkością, ale nie określiłbym również brzmienia wolnym – ot takie pośrodku, co powoduje, że Qby nie będą pewnie pierwszym wyborem dla fanów rocka, ale dla tych, którzy słuchają różnorodnej muzyki, gdzie rock stanowi tylko pewien procent tejże, taki charakter brzmienia nie będzie stanowił problemu. Zresztą fani rocka będą raczej szukali kolumn podłogowych, z dużymi wooferami, których główną zaletą będzie dynamika, a nie niewielkich monitorów.

Bardzo dobrze wypadały akustyczne nagrania jazzowe, bluesowe, oraz wokale. Za dobrą prezentację takich nagrań odpowiada przede wszystkim średnica, która wydaje się być najmocniejszą stroną Sobieskich 3. Nie, żebym miał wielkie zastrzeżenia do reszty pasma, ale jednak to właśnie środek jest pokazywany najlepiej, najpełniej, najbarwniej. To właśnie ciepła (nie ocieplona), pełna, kolorowa, detaliczna średnica decyduje o wyjątkowym brzmieniu wokali, o namacalności prezentacji, z którą wiąże się również doskonałe przekazywanie emocji. Bardzo dobra, choć jakby minimalnie wycofana góra uzupełnia średnicę, co pozwala się cieszyć dobrą prezentacją trójwymiarowej sceny, na której sporo powietrza otacza wszystkie źródła pozorne. Dzięki temu ma się wrażenie pewnej lekkości, swobody w kreowaniu dźwięku, które to cechy w dużym stopniu odwracają uwagę, od faktu, że nie są to najszybsze kolumny. Przy takiej muzyce to, co zwraca największą uwagę to naturalność i płynność dźwięku oraz piękne prezentowanie barw poszczególnych instrumentów i głosów. Dodajmy do tego udaną, precyzyjną prezentację wieloplanowej sceny i właściwie otrzymujemy wszystko, a nawet więcej niż moglibyśmy się spodziewać po monitorach z danego pułapu cenowego.

Powiem tak – Sobieskie 3 to bardzo udane kolumny. Podobnie jak w wielu przypadkach rodzimej produkcji, stosunek jakości dźwięku do ceny, którą musimy zapłacić jest bardzo dobry – znacznie lepszy niż w przypadku wielu produktów znanych zagranicznych marek. Choćby przywoływane przeze mnie monitorki Acoustic Energy, gdy były w ofercie kosztowały circa 50% więcej. Te kolumny powinny spodobać się większości miłośników muzyki, którzy nie mają zbyt wielkich pokojów i nie należą do miłośników głównie rocka, heavy metalu czy hip-hopu, acz nie mogę wykluczyć, że z bardzo dynamicznym, szybkim i detalicznym (na granicy analityczności) wzmacniaczem tranzystorowym, udałoby się stworzyć niezłe połączenie również dla tego typu muzyki. Wszyscy pozostali audiofile i melomani, szukający dobrego, „podstawkowego” brzmienia powinni dać szanse najbardziej znanej konstrukcji pana Jakuba Nyki. Czy to kolumny doskonałe? Oczywiście nie, ale bardzo, bardzo dobre. Brak najniższego basu, jest akurat najmniejszym problemem – coraz częściej stosuje się rozwiązanie 2 + 1, czy kolumny stereo plus subwoofer (czasem nawet dwa). Dla monitorów to bardzo dobre rozwiązanie. Góra jest minimalnie wycofana, przez co brakuje jej odrobiny ostrości i perlistości, ale to naprawdę nie stanowi dużego problemu, bo już pod względem barwy, wypełnienia jest bardzo dobrze. Świetna kolorowa średnica uzupełnia całość, tworząc dość precyzyjnie ułożoną w przestrzeni scenę, na której nie brakuje powietrza. Sobieskie 3 potrafią stworzyć niezwykły, bardzo namacalny spektakl muzyczny, którego słucha się z ogromną przyjemnością. To kolumny podstawkowe w znakomitym wydaniu, które niejednego mogą przekonać, że właśnie taka „monitorowa” prezentacja to to, czego szukali.

BUDOWA

Sobieski 3 to już kolejne wcielenie najbardziej znanych kolumn podstawkowych firmy Qba. Obudowa typu bas-refleks wentylowana do tyłu, ma charakterystycznie pochyloną przednią ściankę, mającą pomóc w uzyskaniu zgodności czasowej głośników. Charakterystyczna jest stosunkowo niewielka przednia ścianka, oraz dość spora głębokość obudowy (bo jakoś trzeba uzyskać odpowiedni litraż dla woofera), zresztą wymiary obudowy i umiejscowienie głośników są podobne jak we wcześniejszych wcieleniach tego modelu. Zastosowane głośniki wyprodukowała firma SEAS – to seria Prestige, z metalowymi membranami. Tweeter to jednostka z 19,5 milimetrową, z wysokiej jakości metalową kopułką i szerokim, tekstylnym, impregnowanym zawieszeniem, posiadająca również duży magnes, który nadaje głośnikowi wysoką efektywność. Membranę chroni przed uszkodzeniem mechanicznym sześciokątna siatka. Głośnik nisko-średniotonowy o średnicy 18 cm wyposażono 39 milimetrową cewkę i duży, 11 cm magnes. Głośnik posiada również charakterystyczny stożek fazowy. W zwrotnicy wykorzystano, zgodnie z informacją od producenta, wysokiej jakości cewki powietrzne, kondensatory polipropylenowe i oporniki bezindukcyjne. Kolumny wyposażono w bardzo solidne, podwójne gniazda głośnikowe, oraz firmowe zworki. Na tabliczce znamionowej widniała nazwa poprzedniej wersji „Sobieski 2”.

Dane techniczne (wg producenta):
Moc znamionowa: 100 W
Moc impulsowa: 250 W
Impedancja: 8 Ω
Efektywność: 87 dB
Pasmo przenoszenia: 44-22000 Hz (-3 dB)
Zalecana moc wzmacniacza: 35-150 W
Wymiary (W x S x G): 310 x 210 x 380 mm

Pobierz test w PDF